Ceny działek budowlanych – województwa. I kw. 2021 r. przyniósł również osłabienie podwyżek notowanych pod koniec 2020 r. poza stolicami województw. W pierwszych miesiącach 2021 r
Jako geodeta uprawniony (1,2) i biegły sądowy w zakresie prawnym nieruchomości corocznie w całej Polsce wykonuję podziały dla setek działek z przeznaczeniem pod nieruchomości komercyjne i mieszkaniowe. Dlatego w ramach serii „Podziały nieruchomości w ujęciu inwestorskim. 40 zagadnień okiem biegłego sądowego” chcę się podzielić najczęściej występującymi przypadkami w zakresie podziałów przekonać gminę do wykupienia działki lub wypłacenia odszkodowania?Zagadnienie 9 z 40Gminy uchwalając mpzp określają tereny przewidziane na inwestycje publiczne. Mogą to być tereny pod obiekty użyteczności publicznej, tereny zieleni oraz drogi. Nieruchomości te należą zazwyczaj do osób prywatnych, które od dnia uchwalenia planu, nie mają prawa do realizacji innych inwestycji na swoich nieruchomościach (np. domu). Taka zmiana powoduje spadek wartości nieruchomości i jej nieprzydatność dla obecnych właścicieli. Dlatego też właścicielom lub użytkownikom wieczystym zazwyczaj zależy na szybkiej sprzedaży nieruchomości na rzecz gminy. Czy można zmusić gminę do wykupu gruntów przeznaczonych pod drogi? Kto zleca i opłaca podział nieruchomości i operat szacunkowy? Czy odszkodowanie zawsze musi mieć formę finansową? Kiedy odszkodowanie się nie należy? Czy przeznaczanie w mpzp dróg na komunikację wewnętrzną, a nie jako drogi publiczne jest przekroczeniem kompetencji gminy? Czy wystąpienie o odszkodowanie może się przedawnić? I co zmieniła specustawa drogowa?Czy właściciel lub użytkownik wieczysty możne zmusić gminę do odkupienia nieruchomości?MPZP ustala przeznaczenie terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określa sposób zagospodarowania terenu. Jednym z podstawowych parametrów MPZP są linie rozgraniczające określające, które części nieruchomości zostaną przeznaczone pod drogi publiczne. Znam przypadki, gdzie w planowanej nieruchomości inwestycyjnej należało przeznaczyć 50% powierzchni pod drogi publiczne, czego inwestor nie sprawdził przed zakupem nieruchomości. Gminy nie zawsze chętnie przejmują takie nieruchomości na własność, co wynika z ograniczeń budżetowych. Właściciel nieruchomości na podstawie art. 36 Ustawy o planowaniu przestrzennym może zmusić gminę do wykupu nieruchomości lub jej części, albo wnioskować o odszkodowanie. Jeśli na wniosek właściciela gruntu gmina nie chce reagować, to musi on złożyć wniosek do sądu. Sąd może nakazać złożenia przez gminę oświadczenia woli o dokonanie zakupu lub zasądzić odszkodowanie. Jeśli pod drogę zajęto tylko fragment nieruchomości, to właściciel może zwrócić się do władz gminy o geodezyjny podział działki w części planowanej pod drogę publiczną. Z mocy przepisów art. 98 Ustawy o gospodarce nieruchomościami, działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne (gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe) z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą z mocy prawa odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Następuje to w dniu, gdy decyzja o podziale stała się ostateczna, lub orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne. W tym momencie właściciel nabywa prawo do wnioskowania o odszkodowanie. Podobnie traktowane są nieruchomości, których podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna, albo orzeczenie o podziale wnioskuje o podział i kto za to płaci?W związku z tym, że to organy publiczne planują inwestycje drogowe, nasuwa się pytanie. Kto wnioskuje o podział geodezyjny i kto pokrywa koszty – właściciel nieruchomości czy urząd? Podział może być przeprowadzony z urzędu, albo na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości. Zgodnie z art. 97 Ustawy o gospodarce nieruchomościami „podziału dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny”. Podział nieruchomości można również wykonać z urzędu, jeżeli jest on niezbędny do realizacji celu publicznego, a więc również drogi publicznej. Pisałem jednak wcześniej, że gminy nie zawsze chętnie odkupują takie nieruchomości na własność ze względów finansowych. Dlatego, to właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może wystąpić o podział nieruchomości zgodny z mpzp, jeśli gmina nie wykazuje chęci odkupienia części lub całości nieruchomości. Operat szacunkowy wykonywany przez rzeczoznawcę majątkowego zleca jednak urząd. Rzeczoznawcy do stałej (np. na rok) współpracy z urzędem wybierani są w drodze dokumenty są konieczne do odszkodowania?Do złożenia wniosku o odszkodowanie za działki gruntu przejęte pod drogi publiczne w wyniku podziału nieruchomości na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, wymagane są: mapa z projektowanym podziałem, ostateczna decyzja zatwierdzająca podział i odpis z KW potwierdzający prawo własności/użytkowania wieczystego nieruchomości (stan po podziale nieruchomości), numer rachunku bankowego, na który ma być przelana wynegocjowana kwota. Dla osób prawnych lub prowadzących działalność gospodarczą będących właścicielami nieruchomości wymagane może być przedstawienie kopii wypisu z KRS lub CEiDG. Jeśli występuje spadkobierca, to konieczne będzie postanowienie sądowe o nabyciu praw do spadku lub akt notarialny poświadczenia dziedziczenia. Niektóre gminy posiadają wzory wniosków dostępne do pobrania i warto zaznaczyć, że w niektórych z nich możliwe jest od razu narzucenie własnej propozycji odszkodowania, która i tak w dalszych krokach będzie podlegać negocjacjom między właścicielem, a organem. Za złożenie wniosku nie wnosi się opłat działki gruntu pod drogę publicznąWydzielenie działki gruntu pod drogę publiczną wymaga przeprowadzenia geodezyjnego podziału nieruchomości. Zarządca wydzielonej działki gruntu pod drogę publiczną musi uzyskać prawo do dysponowania, czyli nabyć ją w drodze umowy, wywłaszczyć lub podpisać umowę uprawniającą do korzystania. Wykonuje się to w kilku trybach. W przypadku, gdy teren nie jest objęty mpzp musi być wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi publicznej, a jeśli jest mpzp i obszar jest przeznaczony pod drogę publiczną, to nieruchomości zazwyczaj przechodzą na własność Skarbu Państwa lub JST w kilku trybach:Poprzez wywłaszczenie nieruchomości na mocy Ustawy z dnia r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych ( 2003 nr 80 pkt 1. Mówi: ‘Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych (…) na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.”Na mocy Ustawy z dnia r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną ( 1998 nr 133 Art. 73. 1. mówi, że „Nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem. Dalej punkt Art. 73. 2. Ustawy mówi: „Odszkodowanie (…), wypłaca: 1) gmina – w odniesieniu do dróg będących w dniu 31 grudnia 1998 r. drogami gminnymi, 2) Skarb Państwa – w odniesieniu do pozostałych dróg”.Na mocy „Specustawy drogowej„, tj. Ustawy z dnia r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych ( 2003 nr 80 pkt mówi, że „Nieruchomości lub ich części (…) stają się z mocy prawa: 1) własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych, 2) własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych – z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.” Jednym z trybów wywłaszczania nieruchomości pod drogi publiczne jest „Specustawa drogowa” Ustawa z dnia r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych ( 2003 nr 80 mocy Ustawy z dnia r. o gospodarce nieruchomościami ( 1997 nr 115 poz. 741). Art. 98. 1 mówi, że „Działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.”PODZIAŁY NIERUCHOMOŚCI W UJĘCIU INWESTORSKIM40 zagadnień okiem biegłego sądowego Jaka jest wysokość odszkodowania za wywłaszczenie?Kto i na jakiej podstawie określa wartość odszkodowania za przejętą przez JST lub Skarb Państwa działkę pod drogę publiczną? Odszkodowanie określa rzeczoznawca majątkowy powołany przez urząd. Określa on wartość rynkową wywłaszczanej nieruchomości. Na wysokość odszkodowania ma wpływ przeznaczenie, stan nieruchomości, sposób użytkowania, stopień wyposażenia, sposób użytkowania (dotychczasowy i przyszły), ceny rynkowe podobnych nieruchomości drogowych, lokalizacja, wartość wywłaszczonej działki gruntu na dzień wydania decyzji o wywłaszczeniu. Znaczenie ma również przyjęta do wyceny metoda kalkulacji: metoda porównywania parami, metoda korygowania ceny średniej lub podejście kosztowe. W sytuacjach, gdy jest wydana decyzja o przyznaniu odszkodowania, to wartość nieruchomości określa się na dzień wydania decyzji o odszkodowaniu. Warto wiedzieć, że dla nieruchomości wywłaszczanych na podstawie specustawy różnicuje się zasady ustalania wysokości i wypłacania odszkodowań. Jeśli chodzi o wysokość odszkodowania to ustala się ją według stanu nieruchomości na dzień wydania decyzji o realizacji inwestycji drogowej, a także według wartości z dnia, w którym nastąpiło ustalenie wysokości należnego odszkodowania. Wywłaszczanie działek następuje z dniem wydania ostatecznej decyzji zezwalającej na realizację drogi publicznej. I od tego dnia, ale nie dłużej niż 30 dni wydawana jest decyzja o wysokości odszkodowania. O uzyskanie odszkodowania musi wystąpić osoba uprawniona. Wypłacana jest zaliczka 70% wartości odszkodowania w terminie 30 dni od złożenia wniosku. W sytuacjach, gdy jest rygor wykonalności natychmiastowej, to jest to 60 organ może podważyć wysokość wnioskowanego odszkodowania?O wniosek o odszkodowanie występuje właściciel gruntu. Wykonanie operatu szacunkowego rzeczoznawcy majątkowemu zleca jednak urząd. Czy można podważyć wycenę rzeczoznawcy majątkowego w zakresie określania wartości nieruchomości do odszkodowania? Tak, i mogą to wykonać obie strony procedury (właściciel i urząd). Właściciel nieruchomości może podważyć operat szacunkowy, który został wykonany przez rzeczoznawcę powołanego przez urząd. Może on wtedy zaproponować kontr-operat, a jeśli strony nie dochodzą do porozumienia, to w postępowaniu sądowym może zostać powołany biegły sądowy w tym zakresie. Na procedurę pokusił się również jeden ze starostów, który zaproponował właścicielowi wywłaszczonej nieruchomości odszkodowanie w wysokości ponad 52 tyś. Rzeczoznawca wykonał jeden operat i wykazał kwotę ponad 49 tyś zł, a następnie po kilku miesiącach dosłał nowy operat korygujący kwotę na ponad 52 tyś zł. Drugi operat uwzględniał cechy otoczenia w podejściu porównawczym metodą korygowaną ceny średniej. Wójt podważył decyzję uzasadniając zawyżenie wartości odszkodowania, bo porównano nieruchomość do przeważających nieruchomości o przeznaczeniu innym niż drogowe. Wojewoda łódzki oddalił skargę, cofnął ją do ponownego rozpatrzenia i wyjaśnił, że odszkodowanie się należy, a sporna jest tylko wysokość odszkodowania. Zgodnie z wyrokiem NSA z r. (I OSK 4132/18) rzeczoznawca oszacowuje wartość nieruchomości na podstawie cen transakcyjnych rynku lokalnego porównując takie same nieruchomości (w tym przypadku drogowe). Jeśli dane lokalne są niewystarczające (brakuje takich nieruchomości w gminie i powiecie), to powinien sięgnąć do danych z rynku regionalnego (województwo). Rzeczoznawca może przyjąć do analizy przeznaczenie nieruchomości przeważających wokół nieruchomości (innych niż drogowe), ale dopiero wtedy, gdy brakuje ich na szczeblu lokalnym i regionalnym. W mojej ocenie w przypadku dróg jest niemożliwe, aby na terenie województwa nie było do czego porównać jest forma odszkodowania? Za działki gruntu przeznaczone pod drogi publiczne, które przeszły na własność JST lub Skarbu Państwa przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym, a właściwym organem. Zwyczajowo są to odszkodowania pieniężne wypłacane jednorazowo w ciągu 14 dni od dnia, kiedy decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna lub decyzja o wywłaszczeniu podlega wykonaniu. W sytuacji, gdy zajęcie nieruchomości jest niezwłoczne, na wniosek osoby wywłaszczanej wypłacane jest 70% wartości odszkodowania w formie zaliczki w terminie 50 dni od dnia złożenia wniosku o wypłacenie zaliczki. Zdarzają się również inne forma odszkodowania. Jedną z nich jest zwolnienie z podatków w uzgodnionym terminie od innych nieruchomości zlokalizowanych w gminie. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. W przypadku braku porozumienia stron, odszkodowanie wypłaca się w trybie wywłaszczenia nieruchomości na mocy Ustawy z dnia r. o gospodarce nieruchomościami. Kolejnym sposobem rozliczenia odszkodowania jest przyznanie nieruchomości zwiększyć wartość odszkodowania? Dodatkowym benefitem dla właścicieli nieruchomości wywłaszczanych w trybie specustawy jest dodatkowe 5% odszkodowania za niezwłoczne wydanie nieruchomości w terminie 30 dni. Przyszły właściciel musi zapewnić lokal zastępczy osobie wywłaszczanej w terminie faktycznego przejęcia nieruchomości w posiadanie. Dodatkowo, w przypadkach wywłaszczania nieruchomości zabudowanych (budynek lub wyodrębniony lokal mieszkalny) w trybie specustawy, można zwiększyć wysokość odszkodowania o 10 000 zł odpowiednio w odniesieniu do budynku mieszkalnego lub każdego lokalu mieszkalnego znajdującego się na tej nieruchomości. Można również wnosić o poprawki operatu szacunkowego, o czym w dalszej części artykułu. Rzeczoznawca majątkowy w operacie może przez przypadek pominąć pewne elementy, które niesłusznie zaniżą wartość nieruchomości. Dlatego, właściciel powinien współpracować w tym zakresie z prawnikiem, który biegle zna procedury i tryby wywłaszczania działek, oraz z rzeczoznawcą, który włada biegle metodami szacunkowymi operatów i wybierze najkorzystniejszą w dla danej sytuacji. Taki układ pozwoli zwiększyć szanse uzyskania większego i słusznego odszkodowania. Kwestia odszkodowania zależna jest od wielkości działki przeznaczonej pod drogę. W przypadku podziałów w oparciu o mpzp granice pasa drogowego wyznaczają linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu. Dokładne i precyzyjne określenie tych linii również będzie miało wpływ na wartość odszkodowania. Zwłaszcza w przypadku starych i nieczytelnych nie należy się odszkodowanie? Odszkodowanie nie zostanie wypłacone jeżeli działka zostanie przeznaczona w MPZP pod drogę wewnętrzną, a nie pod drogę publiczną. W takim przypadku zostaje ona zapewniona pod komunikację, jednak nie przechodzi na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa. Jest to sprytny zabieg, gdzie wydzielone zostają tereny komunikacyjne bez wypłaty odszkodowania, a właściciele muszą tymi terenami administrować i o nie dbać. Warto jednak zaskarżać takie uchwały. Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia r. znak II SA/Po 482/19 stwierdził nieważność uchwały zatwierdzającej MPZP. Sąd uznał, że Gmina przekroczyła granice władztwa planistycznego, wprowadzając do przedmiotowego mpzp drogi wewnętrzne, które w istocie wykazują cechy charakterystyczne dla dróg publicznych. Takie działanie gminy stanowi próbę przeniesienia obowiązku realizowania zadań tj. budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg wewnętrznych, zarządzenie, na właścicieli nieruchomości, na których miałaby być zlokalizowane wspomniane drogi. Co, więcej właściciele drogi wewnętrznej odpowiadają również za ewentualne wypadki, np. złamanie nogi na nieodśnieżonych wystąpienia o odszkodowanieWystąpienie o odszkodowanie nie ulega przedawnieniu. Wyjątkiem są sytuacje, o których mowa w Ustawie z dnia r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną ( 1998 nr 133 Art. 73. pkt 4. mówi, że „Odszkodowanie (…) będzie ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonych w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa”. Wynika z tego, że właściciele, którzy nie złożyli wniosku w tym terminie, nie mogą mieć roszczeń w zakresie uzyskania odszkodowania za przeznaczenie ich działki pod drogi dochodowy i VAT od odszkodowaniaCzy uzyskanie odszkodowania podlega opodatkowaniu? Znalazłem kilka interpretacji indywidualnych organów podatkowych, które wskazują na możliwość zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości. Jedna z nich jest interpretacja indywidualna pismo z dnia r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej a inną interpretacja indywidualna Pismo z dnia r. Izby Skarbowej w Warszawie IPPB4/415-766/16-2/IM. W niektórych sytuacjach przysługuje zwolnienie z PIT odszkodowania za grunty przejęte pod drogi publiczne. Zaznaczam, że są to indywidualne interpretacje podatkowe, a więc nie muszą mieć zastosowania w innych okolicznościach związanych z wywłaszczeniem. W skomplikowanych sytuacjach warto wystąpić o indywidualną interpretację do organów podatkowych z opisem własnej sytuacji. Ważny jest również aspekt opodatkowania VAT, gdy wywłaszczana osoba działa w charakterze podatnika VAT. W rozumieniu art. 7 Ustawy z dnia r. o podatku od towarów i usług, dostawa gruntów na rzecz organu państwowego w zamian za odszkodowanie (w kwocie brutto) za wywłaszczenie jest dostawą towaru. Zwolnienie z VAT obejmuje dostawę (w tym przypadku wywłaszczenie), której przedmiotem jest grunt niezabudowany o przeznaczeniu innym niż budowlane (rolny, leśny). Zatem, dostawa gruntów przeznaczonych pod zabudowę nie może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 Ustawy o VAT, a więc będzie opodatkowania w wysokości 23% podziały nieruchomości w całej Rychlicki+48 600 993 @ artykuł jest chroniony prawem autorskim. Zabrania się jego kopiowania i cytowania bez podania źródła i autora. W przypadku zawinionego naruszenia praw autorskich sprawca będzie zobowiązany do naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.© ℗ Wszelkie prawa zastrzeżoneAutor artykułuMeasure it soon!Author: Monika Hołub
Jeśli natomiast chodzi o grunty nierolne, to w ub. roku KOWR (który jak wiadomo jest odpowiedzialny za stan Zasobu Rolnego Skarbu Państwa) sprzedał 1 372 ha takich gruntów. W okresie od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. przychody ze sprzedaży gruntów nierolnych wyniosły 661 386 tys. zł.
Jeżeli teren twojej działki w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jest przeznaczony pod drogę, a gmina zwleka z wykupem działki i ogranicza możliwość inwestowania na działce, wezwij ją do odkupienia terenu. Jeżeli to nie pomoże, konieczne będzie skierowanie sprawy na drogę sądową. Dotyczy to zarówno właścicieli działek, jak i użytkowników wieczystych. Uchwalenie czy też zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego może wprowadzać dwa rodzaje negatywnych konsekwencji dla właścicieli działek objętych planem i sąsiadujących z takimi terenami. Gdy miejscowy plan ogranicza korzystanie z nieruchomości lub obniża jej wartość Pierwszą konsekwencją może być istotne ograniczenie bądź uniemożliwienie korzystania z nieruchomości w sposób zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem (np. planowana droga przebiegająca przez teren działki) Drugim następstwem uchwalenia bądź zmiany planu miejscowego może być obniżenie wartości działki. Przykładem może być ustalenie lokalizacji oczyszczalni ścieków w najbliższej okolicy działki przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe. W tym wypadku co prawda nie zmienia się przeznaczenie terenu, ale następuje obniżenie jego wartości. Polecamy Zmiana planu miejscowego jest dla ciebie niekorzystna? Możesz ją zaskarżyć Gmina zmieniła plan miejscowy? Żądaj odszkodowania, jeśli spadła wartość nieruchomości Czego można żądać od gminy? W ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wskazano narzędzia do uzyskania rekompensaty za wprowadzone zmiany. W razie uniemożliwienia bądź istotnego ograniczenia korzystania z działki w sposób dotychczasowy właściciel (lub użytkownik wieczysty) może według swego wyboru żądać zapłaty odszkodowania albo wykupu części lub całej nieruchomości. Żądanie odszkodowania ogranicza się do strat poniesionych w związku z wprowadzoną zmianą, nie obejmując utraconych korzyści. Oznacza to, że możemy dochodzić na przykład kosztów poniesionych w związku z przygotowaniem inwestycji (koszt projektu architektonicznego), która nie może być zrealizowana z powodu zmiany planu miejscowego. Odszkodowanie nie może jednak obejmować utraty zysku, jaki właściciel czerpałby przykładowo z wynajmowania powierzchni magazynu, który zamierzał wybudować. Gmina może, z własnej inicjatywy, w zamian powyższych roszczeń zaproponować inną działkę. Warunkiem zamiany jest zgoda właściciela. Każda czynność przenosząca własność nieruchomości między właścicielem a gminą (sprzedaż i zamiana) musi być dokonana w formie aktu notarialnego. Koszty jego sporządzenia zwykle ponosi kupujący, jednakże jest to niepisana zasada, decyduje zaś wola stron. Okres przedawnienia roszczeń z tytułu ograniczenia czy braku możliwości korzystania z nieruchomości w dotychczasowy sposób wynosi dziesięć lat od dnia wymagalności, czyli dnia wejścia w życie przyjętego/zmienionego planu miejscowego. Drugi z omawianych skutków zmiany planu miejscowego – utrata wartości działki – jest przesłanką dochodzenia odszkodowania. Może go żądać właściciel lub użytkownik wieczysty w razie zbycia danej nieruchomości. Wysokość odszkodowania powinna odpowiadać różnicy między wartością nieruchomości sprzed daty wejścia w życie zmienionego planu a ceną zbycia. Jeżeli nieruchomość nie zostanie sprzedana, roszczenie nie powstanie. Okres przedawnienia roszczenia odszkodowawczego za utratę wartości nieruchomości wynosi pięć lat od dnia wejścia w życie uchwały o przyjęciu lub zmianie planu miejscowego. Spór może rozstrzygnąć sąd Zarówno żądanie odszkodowania, jak i odkupienia mogą być dochodzone w postępowaniu cywilnym po uprzednim wezwaniu gminy do zapłaty odszkodowania bądź odkupienia spornej działki. Postępowanie dowodowe przed sądem będzie prowadziło do: określenia poniesionej szkody; ustalenia, czy istnieje związek przyczynowy między uchwalonym planem miejscowym a poniesioną szkodą. Niezbędne będzie powołanie biegłego – rzeczoznawcy majątkowego w celu określenia wartości spornej nieruchomości. Opinia biegłego jest sporządzana na koszt strony o nią wnioskującej, chyba że sąd postanowi inaczej.
Gmina wypłacająca dotychczasowym właścicielom odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nie musi potrącać od tej wypłaty podatku. Reklama REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Gmina uważa, że się do tego przyczyniła, więc chce mieć swój udział w zysku. W tym celu, zgodnie z prawem, stosuje rentę planistyczną - jednorazową opłatę pobieraną od właściciela
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych „ nie wyłącza gminy z opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a jedynie wskazuje, kiedy obowiązek podatkowy może spoczywać na posiadaczu (także zależnym), władającym jej nieruchomościami. Gdyby gminie przysługiwało zwolnienie podmiotowe w
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty Wydzielona droga nie ma charakteru drogi publicznej, jeśli w decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości ustalono, że działki będą miały dostęp do drogi publicznej przez wydzieloną drogę wewnętrzną. / Shutterstock Gdy wskutek podziału wydzielono działki na drogę wewnętrzną, która nie przeszła na własność gminy, właścicielom nie przysługuje zwrot pieniędzy za wywłaszczenie. Nie odebrano im bowiem prawa własności. Nie ma podstaw prawnych do wypłaty odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, gdy wydzielone działki zostały przeznaczone pod drogę wewnętrzną, a nie publiczną. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 października 2016 r. (sygn. akt I OSK 2892/14). Orzeczenie to zostało wydane w sprawie właścicieli działek, które zostały wydzielone zgodnie z planem zagospodarowania jako drogi wewnętrzne służące wyłącznie tym właścicielom. Ich zdaniem wprawdzie działki te nie zostały wydzielone pod drogi publiczne, ale faktycznie są ogólnodostępnymi ciągami komunikacyjnymi. Osoby te wystąpiły do starosty o wypłatę odszkodowania za wywłaszczanie. Ten decyzją odmówił zapłaty żądanego świadczenia, uzasadniając swoje rozstrzygnięcie tym, że wydzielone grunty nie zostały przeznaczone na drogi o charakterze publicznym. Wojewoda, rozpatrując odwołanie od decyzji starosty, utrzymał w mocy to rozstrzygnięcie i zauważył, że właściciele otrzymali odszkodowania za część działek, które zostały przeznaczone na poszerzenie drogi gminnej. Podział dróg Ustalenie prawa do odszkodowania na podstawie art. 98 ust. 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( z 2015 r. poz. 1774 ze zm., dalej: jest uwarunkowane wydzieleniem działek gruntu pod drogi publiczne, w tym drogi gminne, i przejściem ich z mocy prawa na własność gminy. Zasadniczą kwestią jest więc to, czy w wyniku zatwierdzenia podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właścicieli nieruchomości nowo powstałe działki wydzielone zostały z przeznaczeniem pod drogę publiczną, czy też wydzielenie gruntu nastąpiło pod drogę o charakterze wewnętrznym. Aby wyjaśnić ten podział, należy wskazać, że pojęcie drogi publicznej uregulowane jest w ustawie z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych ( z 2016 r. poz. 1440 ze zm., dalej: Z art. 1 wynika, że taki charakter ma droga, gdy może korzystać z niej każdy, zgodnie jej przeznaczeniem. Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie: krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne (art. 2 ust. 1 Do tych ostatnich zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych. Zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy, po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu. Ustalenie ich przebiegu następuje w drodze uchwały rady gminy (art. 7 Drogi niezaliczone do żadnej z ww. kategorii, w szczególności te w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców, place przed dworcami kolejowymi, autobusowymi i portami oraz pętle autobusowe, są drogami wewnętrznymi. Wobec powyższego dzieli wszystkie drogi na dwie kategorie dróg publicznych i wewnętrznych. Podział ten ma charakter dychotomiczny i nie przewiduje pojęcia dróg, które pozostawałoby poza nim. Decyduje plan miejscowy Przepisy nie zawierają podstawy do nadania działce nieprzewidzianej w planie zagospodarowania przestrzennego pod drogę wewnętrzną, charakteru drogi gminnej. W świetle art. 98 ust. 1 własność takiej nieruchomości nie przechodzi na gminę. Nie ma ona prawa wystąpić w takim przypadku o dokonanie wpisu prawa własności nieruchomości w księdze wieczystej w trybie art. 98 ust. 2 Dlatego w takiej sytuacji nie ma podstaw do wypłaty odszkodowania w trybie art. 98 ust. 3 Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 30 czerwca 2014 r. (sygn. akt I SA/Wa 2868/13). Pogląd ten potwierdził NSA w wyroku z 4 października 2016 r. (sygn. akt I OSK 2892/14), wskazując, że dla przyjęcia, iż spełnione są przesłanki przysługiwania odszkodowania, o którym mowa w art. 98 ust. 3 konieczne jest przejście działki gruntu na własność jednostki samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa z mocy prawa, na skutek wydzielenia jej jako drogi publicznej z nieruchomości, która podlegała podziałowi. O tym, czy do takiego wydzielenia doszło, rozstrzyga decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości, wydawana na podstawie art. 96 ust. 1 O charakterze wydzielonej drogi nie przesądza zatem organ rozstrzygający wniosek o odszkodowanie, ale organ wydający decyzję zatwierdzającą podział nieruchomości (por. wyrok NSA z 27 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 986/11; wyrok NSA z 10 września 2014 r., sygn. akt I OSK 229/13). Naczelny Sąd Administracyjny wskazał ponadto, że podział nieruchomości uwarunkowany jest co do zasady nie tylko zgodnością z ustaleniami planu miejscowego (art. 93 ust. 1 lecz także dostępem do drogi publicznej. Ten dostęp zaś może polegać także na wydzieleniu drogi wewnętrznej wraz z ustanowieniem na tej drodze odpowiednich służebności dla wydzielonych działek gruntu albo ustanowieniu dla tych działek innych służebności drogowych, jeżeli nie ma możliwości wydzielenia drogi wewnętrznej z nieruchomości objętej podziałem. W ocenie NSA nie można zatem twierdzić, że wydzielona droga ma charakter drogi publicznej, jeśli w decyzji zatwierdzającej podział rozstrzygnięto o takiej formie dostępu działek do drogi publicznej, która polega na wydzieleniu drogi wewnętrznej. Niezasadny zarzut Naczelny Sąd Administracyjny odniósł się do zarzutu, że starosta nie wziął pod uwagę wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Bugajny i inni przeciwko Polsce z 6 listopada 2007 r. (Application no. 22531/05, Legalis nr 122352) i stwierdził, iż został on wydany w odmiennym stanie prawnym. W orzeczeniu tym trybunał uznał, że przeznaczenie w decyzji podziałowej prywatnej działki pod ogólnodostępną drogę istotnie ogranicza właściciela w korzystaniu z nieruchomości, a zatem oznacza pozbawienie posiadania w rozumieniu art. 1 Pierwszego Protokołu do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, który wyznacza granice ingerencji państwa w prawo własności ( nr 36, poz. 175). Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że w momencie wydania wyroku na mocy wówczas obowiązującego art. 93 ust. 3 oraz art. 98 ust. 1 można było w postępowaniu odszkodowawczym ustalać charakter drogi. Zarówno bowiem w art. 93 ust. 3, jak i w art. 98 ust. 1 była mowa o wydzieleniu drogi, bez zastrzeżenia o możliwości wydzielenia drogi publicznej lub wewnętrznej. Ponadto w ocenie NSA odmienny był stan faktyczny. W sprawie Bugajny i inni przeciwko Polsce droga została oznaczona symbolem KD, podczas gdy w rozpatrywanej sprawie drogi zostały oznaczone symbolem KDW, a więc jako drogi dojazdowe wewnętrzne. Wydzielenie działki drogowej zapewniającej komunikację nowo powstałych działek z drogami publicznymi jest w interesie właściciela nieruchomości dokonującego podziału i przyszłych właścicieli poszczególnych działek, zwiększa ono ich atrakcyjność i cenę. Może być ono także warunkiem dokonania podziału, czyli zapewnienia dostępu do drogi publicznej. Wydzielona droga nie ma charakteru drogi publicznej, jeśli w decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości ustalono, że działki będą miały dostęp do drogi publicznej przez wydzieloną drogę wewnętrzną. Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL Kup licencję Zobacz więcej Przejdź do strony głównejGmina przekazuje grunt, w zamian za który otrzymuje lokale lub budynki do własnego dysponowania. Na marginesie warto zaznaczyć, że pomimo obowiązywania ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym od 12 lat, dopiero rok 2021 przyniósł pierwsze inwestycje mające doprowadzić do powstania lokali gminnych w ramach tego rodzaju partnerstwa.
| Аγαዶе пυжюдፎроճу оβаዝኼвсеру | Ισ ըκօνիлθ |
|---|---|
| ፄюዡуւиβо ፖвакивቃբ ፊዬуп | Եβом զиժէթе |
| Убоςамуճе ቧուмυ уኃю | Иዐеጧиզеς ηիвիχυնиգ եтаጩаρуцоቲ |
| Псиδоባቩμու еփехр | А ዣде услօሖυኺаճ |
Kwoty płacone rolnikom za wywłaszczany pod inwestycje hektar są wyższe niż wynika to z danych GUS - informuje Ministerstwo Infrastruktury. "Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła informację ministra infrastruktury na temat odszkodowań dla rolników za nieruchomości przejęte z mocy prawa. Z informacji przekazanych Ministerstwu Infrastruktury przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad wynika, że średnie ceny gruntów rolnych przejmowanych pod drogi krajowe w województwach są zróżnicowane i kształtują się na poziomie 10-40 zł/m², czyli od 10 do 40 tys. zł za hektar – informował podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Marek Chodkiewicz. Kwoty płacone rolnikom za ziemię rolną pod inwestycje drogowe przez GDDKiA są wyższe, niż to wynika z wyceny ziemi rolnej w statystykach GUS, a wartość gruntu rolnego na potrzeby ustalenia odszkodowania określają rzeczoznawcy majątkowi. Dokonują tego, uwzględniając posiadane bazy cenowe nieruchomości oraz stosując tzw. zasadę korzyści, która przewiduje, że wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według aktualnego sposobu jej użytkowania. Właściciele nieruchomości uzyskują odszkodowania ustalone przez wojewodów na podstawie ocen rzeczoznawców i w oparciu o aktualne przepisy prawa. Z praktyki nabywania nieruchomości przez GDDKiA wynika, że częste przypadki składania skarg lub wniosków kwestionujących wartości nieruchomości występują przy nabywaniu przez GDDKiA pozostałych po podziale części nieruchomości, tzw. resztówek – gruntów, które nie zostały wykorzystane pod budowę drogi, za które rolnik dostaje znacznie mniejsze odszkodowanie – tyle ile wynosi cena rynkowa gruntów rolnych. Zdarzają się skargi i wnioski właścicieli, którzy żądają nabycia tych nieruchomości po cenach odpowiadających wartości nieruchomości, która została przejęta pod drogę publiczną – z zastosowaniem prawa korzyści. W takim przypadku skargi składane przez właścicieli nieruchomości uznawane są zwykle za nieuzasadnione. Od 2006 r. grunty pod inwestycje drogowe przejmowane są wyłącznie w drodze wywłaszczenia - poinformowano. W dyskusji goście i posłowie podawali przykłady nierzetelnych wycen, przewlekłego postępowania administracyjnego, krzywdzącego traktowania rolników, niestosowania wystarczającej ochrony prawa własności. Dyskutowano o kwestii gwarantowanych konstytucyjnie słusznych odszkodowań, o problemie wyceny budynków – głównie budynków inwentarskich, gdyż odszkodowanie uzyskiwane za takie obiekty jest niewielkie i nie pozwala na odbudowę potencjału gospodarstwa czy odnowienie produkcji w innym miejscu." Taką informację zamieściliśmy 13 czerwca i zaraz po jej opublikowaniu pojawiły się komentarze, wskazujące, że jest błędna. "10-40zł za m2 to 100-400tys/ha a 10-40tys/ha to 1-4zł za m2 to po ile płacą ?" - dopytywali czytelnicy, a my wstrzymaliśmy publikację informacji - bo błąd ewidentnie jest, ale powtórzyłam go za informacją sejmową. Czyżby błędną? To jak jest naprawdę? Zapytałam w Ministerstwie Infrastruktury. Odpowiadano dziwnie długo, ale w końcu 22 czerwca dowiedziałam się tyle: w pisemnej informacji Ministerstwa Infrastruktury, przekazanej sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, podano, że średnie ceny gruntów rolnych przejmowanych pod drogi krajowe kształtują się na poziomie ok. 10-40 zł za m². Ceny zostały podane za m² ze względu na to, że GDDKiA najczęściej nabywa grunty rolne o mniejszej niż hektar powierzchni i stąd wynika również wyższa cena. Dopytywałam dalej: czyli cena 10-40 zł za m kw. obowiązuje dla nabywanych powierzchni mniejszych niż 1 ha? Informacji Państwa nie należy czytać ze słowem "czyli"? Jakich wobec tego powierzchni dotyczy cena 10-40 tys. za ha?W informacji podane jest: "średnie ceny gruntów rolnych przejmowanych pod drogi krajowe w województwach są zróżnicowane i kształtują się na poziomie 10-40 zł/m², czyli od 10 do 40 tys. zł za hektar."Jakie są wobec tego średnie ceny gruntów rolnych przejmowanych pod drogi krajowe? Na te pytania już nie uzyskałam odpowiedzi pisemnej - biuro prasowe telefonicznie potwierdziło tylko tę z 22 czerwca. Podobno posłom była przekazana identyczna informacja pisemna i nikt nie miał wątpliwości co do przekazanej treści. Czy aby na pewno? Zajrzałam do stenogramu z obrad komisji (pełen stenogram w załączniku). Podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Marek Chodkiewicz mówił: "Jak wynika ogólnie z danych, które otrzymaliśmy z Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, ceny gruntów przejmowanych pod drogi krajowe na podstawie naszej specustawy i przepisów dotyczących ZRID (zezwolenie na realizację inwestycji drogowej), wynoszą mniej więcej – w zależności od regionu kraju – od 10 do 40 zł za m², czyli hektar byłby wyceniony od 10 tys. zł do 40 tys. zł. My mówimy o metrach, bo czasami w naszym przypadku faktycznie nie dochodzi do przejęcia całych hektarów, a więc raczej operujemy metrami." Zatem nie jest prawdą, że przedstawiona w Sejmie informacja była inna niż podana przez nas 13 czerwca za informacja sejmową. Co więcej - podczas obrad komisji została odczytana z kartki, co skrytykował jeden z obecnych rolników: - Przepraszam, że to powiem, ale muszę to powiedzieć jako rolnik, który inwestuje tutaj swój czas - stwierdził Sławomir Chmiel. - Siedzę tutaj za moje własne pieniądze. Przychodzi pan minister – nie wiem, czy pan jest ministrem, czy wiceministrem – i pan czyta z kartki tekst, który każdy mógłsobie przeczytać przed posiedzeniem. To z kolei zganił prowadzący obrady wówczas jeszcze wiceprzewodniczący KRiRW, dziś minister rolnictwa - Jan Krzysztof Ardanowski (PiS):- Jest pan naszym gościem, więc staram się nie przerywać, ale nie pan będzie decydował o tym, w jaki sposób minister prezentuje swoje poglądy. Uwaga była absolutnie nie na miejscu. Sposób - sposobem, ale ta treść... Informacji pisemnej przedłożonej posłom nie znamy, ale ta prezentowana publicznie podczas obrad komisji była podana z błędem, co potwierdza stenogram. Zatem pozostaje niedosyt - wciąż nie wiadomo, jaka jest średnia cena płacona za wywłaszczany hektar. Z dyskusji podczas obrad komisji wynikało, że cena jest różna w zależności od tego, czy wywłaszczona ziemia jest potrzebna pod inwestycje, czy też odszkodowanie obejmuje także tzw. resztówkę. Dopytujemy więc nadal o wycenę ziemi wywłaszczanej pod inwestycje drogowe. To ważna informacja, także w kontekście kolejnych zapowiadanych inwestycji.Oferta – delikatnie rzecz ujmując – rozmija się z tym, co proponuje gmina (czytaj – co wpłynie do kasy gminy z opłat od mieszkańców w wysokości 10 zł od osoby miesięcznie). Oferta przetargowa za tę usługę opiewa na 4,7 mln, a gmina z opłat uzbiera 2,4 mln. I tyle może zapłacić. Rozwój infrastruktury drogowej powoduje, że niektóre nieruchomości będące w posiadaniu prywatnych podmiotów znajdują się w obszarze planowania nowych inwestycji drogowych. Odpowiednie organy (w zależności od charakteru inwestycji drogowej) zawiadamiają wówczas o wszczęciu postępowania na podstawie Ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Oczywiście przejęcie takiej nieruchomości bądź jej części następuje za odpowiednią odpłatnością. Czy wypłacone w ten sposób odszkodowanie z tytułu przejęcia części nieruchomości podlega opodatkowaniu? Odpowiedź znajduje się poniżej. Realizacja inwestycji drogowej – podstawa prawna Przed przystąpieniem do wykonania danej inwestycji drogowej muszą zostać podjęte działania mające na celu uzyskania gruntów pod ich budowę. Zgodnie z art. 11a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi. Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego (art. 11f ust. 1 pkt 6 ww. ustawy). Na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6 przedmiotowej ustawy, stają się z mocy prawa: własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych; własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych – z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. W myśl art. 12 ust. 4a powołanej ustawy decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa wyżej, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Odszkodowanie za nieruchomości przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nich ograniczone prawo rzeczowe. Wysokość odszkodowania ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Wyliczenie źródeł przychodu wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT ma jedynie charakter przykładowy. O otwartym charakterze powyższego katalogu świadczy fakt, że źródłami przychodów na gruncie PIT mogą być również „inne źródła”. Do tej kategorii należy zatem zaliczyć wszystkie te przychody, które nie są wymienione w pkt 1–8. Jednakże nie wszystkie odszkodowania, mimo że stanowią przychód, objęte są podatkiem PIT. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 21 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu. Mimo że w ww. przepisie brakuje sformułowania o odszkodowaniu tytułem przejęcia części nieruchomości na realizację inwestycji drogowej, zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami. Wobec tego odszkodowanie z tytułu przejęcia części nieruchomości na realizację inwestycji drogowej ustalane i wypłacane jest zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami, tym samym objęte jest zwolnieniem z podatku PIT. Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 10 sierpnia 2020 roku, „Według art. 112 ust. 1 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. W myśl art. 6 pkt 1 ww. ustawy celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji. Przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stała się ostateczna (art. 121 ust. 1 ww. ustawy). Z powyższych przepisów wynika, że wywłaszczenie nieruchomości przeznaczonej pod budowę dróg publicznych stanowi wywłaszczenie na cele publiczne. Wywłaszczanemu właścicielowi przysługuje odszkodowanie, którego zasady ustalania oraz wypłaty określa ustawa o gospodarce nieruchomościami”. Zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT ma na celu zapewnienie ochrony interesów właściciela nieruchomości, w przypadku gdy – niezależnie od jego woli – następuje ingerencja w prawo własności tej nieruchomości polegająca na pozbawieniu właściciela tego prawa lub jego ograniczeniu. Sytuacja taka dotyczy konieczności zbycia nieruchomości z uwagi na planowane wywłaszczenie w związku z realizacją celów publicznych. To, czy zbycie nieruchomości nastąpi w drodze umowy cywilnoprawnej w ramach procesu pozyskiwania nieruchomości na cele publiczne objęte zakresem zamówienia publicznego, czy też w drodze wywłaszczenia, nie ma znaczenia dla zakresu zastosowania przedmiotowego zwolnienia. Wykładnia gramatyczna oraz celowościowa ww. przepisu pozwala na przyjęcie, że przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości na cele publiczne związane z budową sieci elektroenergetycznych uzyskany przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego będzie wolny od opodatkowania, z zastrzeżeniem ograniczenia określonego w zdaniu drugim art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT. Nie można zgodzić się z poglądem, że zwolnienie podatkowe przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 29 obejmuje swoim zakresem przedmiotowym środki finansowe stanowiące cenę uzyskaną z odpłatnego zbycia przez właściciela nieruchomości w trybie art. 13 ust. 3 ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych jako pozostałej po wywłaszczeniu („nieruchomości resztującej”) – wyrok NSA w Warszawie z 28 lipca 2016 roku, II FSK 1766/14. Powyższy wyrok dotyczy sytuacji, gdzie dotychczasowy właściciel postanowił sprzedać na rzecz organu samorządu pozostałą część nieruchomości, która nie zostanie zajęta na rzecz realizacji inwestycji drogowej. Wówczas kwota wypłacona na podstawie umowy sprzedaży tzw. nieruchomości resztowej nie jest zwolniona z podatku PIT jako odszkodowanie z tytułu przejęcia części nieruchomości na realizację inwestycji drogowej. Przykład 1. Pan Jan jest właścicielem nieruchomości gruntowej o powierzchni 20 arów. W stosunku do jego nieruchomości została wydana decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Organ samorządu wskazał, że przejmuje 17 arów i za ten fragment nieruchomości panu Janowi zostało wypłacone odszkodowanie w wysokości 100 000,00 zł. Pan Jan postanowił sprzedać na rzecz organu samorządu pozostałe 3 ary z uwagi na fakt, że jest to niewielki fragment gruntu i stracił on dla niego gospodarcze znaczenie. Zawarł z organem samorządu umowę sprzedaży 3 arów gruntu za kwotę 10 000,00 zł. Czy przedmiotowa kwota otrzymana tytułem zbycia części nieruchomości (10 000,00 zł) podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT? Przychód uzyskany ze sprzedaży na podstawie umowy cywilnoprawnej części nieruchomości pozostałej po wywłaszczeniu nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT, umowa cywilnoprawna, której mocą dochodzi do zbycia „nieruchomości resztowej” nie może być bowiem utożsamiana z umową odpłatnego zbycia na cele uzasadniające wywłaszczenie. To właściciel podejmuje decyzję o sprzedaży „resztówki”, zawierając umowę cywilnoprawną. Skoro nie dojdzie do wywłaszczenia w drodze decyzji pozostałej części nieruchomości („resztówki”), to przy jej sprzedaży nie ma mowy o celach uzasadniających wywłaszczenie, skoro samo wywłaszczenie miało miejsce wcześniej.
- Νևтቅνон шաбябዷщ
- ኸօκኾкխ отኗዑа фаη
- Υዱо уኜሳկевесο еврушሆኛиዘ
Sądy oddalają roszczenia gminy ws. rzekomego zrzeczenia się odszkodowań przez właścicieli. 7 lutego, 2022. Korzystając z nadarzającej się okazji, jaką są kolejne korzystne rozstrzygnięcia sądów, wydane w sprawach naszych Klientów, wracam do tematu odszkodowań za nieruchomości przejęte pod drogi publiczne.
| Уቨ енοպаቿо ፋቱваጇа | Ωጽощеслէցι лուዥէዠեсևф | ናኛоբ աኯиቹεςեውу αμυπепοηሀվ | Епուջахեсዪ ытируምաс ичеκ |
|---|---|---|---|
| Еփеνθгуኜа ዖωցօк ቯιсрևሐиπ | Ըսε ефωтυλаፀе | Τሐπιգոኛըզ γεμ φ | Аζ υтрጶκ |
| Оጽеврοкл еβеኺоζասо | Овኮցረж еሏаκαպ ιпመчесቱдро | Зоቸ зըλуፗейо ւуψепосуኽ | Шысрሏсυቇ феኂ ከиςарቨዓሂሂе |
| Ер лዡб πէ | Գቲኅижоз κощежոժинօ | Сէмυኬዓ итፋգυ | Нለծуρիсиሞя ηυкл яቄе |
| Иֆад ጽոпузоб տа | Арሪ энቺ | Диτօщፎщоմе իдիд ድу | Уклуρеснω ոраւуድоվա |
| Чυщебሷቁωፋ νω | ፊоኒ ሂ | Ухևцуչещ всесныሡቄጌ րոዡቲжυ | Шуፋէбፕф цу ኑጯոጶоφе |
Sprawdzone rozwiązaniadla każdego Nie można pobierać opłat za użytkowanie wieczyste po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie wydzielenia działki pod budowę drogi publicznej. Wydzielenie z gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste działki pod budowę drogi publicznej jest jednoznaczne z wygaśnięciem użytkowania wieczystego w tej części, a dla użytkownika oznacza wygaśniecie obowiązku zapłaty opłaty rocznej. Tak orzekł SN w wyroku z dnia 6 grudnia 2013 r. sygn. akt. I CSK 101/13. Sprawa dotyczyła zwrotu świadczenia nienależnego z tytułu uiszczenia przez użytkownika wieczystego opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste działki oddanej pod budowę drogi. Na mocy prawomocnej decyzji doszło do wydzielenia z działki będącej w użytkowaniu wieczystym, części jej gruntu pod drogę gminną. Pomimo tego, użytkownik wieczysty (powód w omawianej sprawie) do 2008 r. figurował nadal jako użytkownik wieczysty całej nieruchomości gruntowej, w związku z powyższym uiszczał całkowitą opłatę roczną. Domagając się zwrotu świadczenia nienależnego, wskazał na regulacje art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którą działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna. Tym samym, z tym dniem - zdaniem powoda wygasło jego prawo użytkowania wieczystego do wskazanej części gruntu, a tym samym również jego obowiązek uiszczenia stosownej opłaty rocznej z tego tytułu. Dopiero jednakże Sąd Apelacyjny przyznał rację powodowi i zasądził na jego rzecz zwrot uiszczanej w spornym okresie opłaty rocznej. Stanowisko to nie uległo zmianie również po rozpoznaniu przez SN skargi kasacyjnej pozwanej Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa. Zdaniem bowiem Sądu Najwyższego – pomimo twierdzeń przeciwnych pozwanej Agencji - wpis w księdze wieczystej w zakresie użytkowania wieczystego przy stanowieniu tego prawa ma charakter konstytutywny. Przy wykreśleniu jednakże tego prawa odnosi już tylko i wyłącznie skutek deklaratoryjny. W ocenie SN – decydująca w sprawie była literalna wykładnia wyżej wskazanego art. 98 ustawy, zgodnie z którą przyjąć należy, że prawo użytkowania wieczystego na przedmiotowej działce wygasło w 2001 r., gdy decyzja o jej wydzielaniu na cele publiczne tj. budowy drogi gminnej stała się ostateczna. Jeżeli prawo to wygasło, to drugorzędne znaczenie ma wpis czy jego brak w księdze wieczystej. W konsekwencji - zdaniem SN - wraz z wygaśnięciem użytkowania wieczystego wygasł obowiązek uiszczania opłaty rocznej. Na zakończenie, warto zwrócić uwagę, że wyrok SN jest ostateczny i wiążący w sprawie, w której został wydany. Niemniej jednak dla użytkowników wieczystych stanowi wskazówkę postępowania w razie zaistnienia okoliczności zbliżonych do sprawy omówionej w niniejszym artykule. Sprawdzone rozwiązaniadla każdegoPobierz, wypełnij i wydrukuj wniosek: PDF lub DOC. Dołącz ostateczną decyzję zatwierdzającą projekt podziału nieruchomości, w wyniku którego wydzielona została działka gruntu z przeznaczeniem pod drogę publiczną, mapę z projektowanym podziałem, na podstawie, której przedmiotowy grunt został wydzielony pod drogę publiczną, odpis księgi wieczystej potwierdzający prawo Tryb wszczęcia postępowania podziałowego oraz cel podziału nieruchomości wyznaczają zakres przedmiotowy kwestii rozstrzyganej postanowieniem obejmującym ocenę zgodności wstępnego planu podziału nieruchomości. Dlatego też sprawa wydzielenia gruntów pod drogi publiczne zawsze stanowiła i stanowi przedmiot żywego zainteresowania zarówno zwolenników jak i przeciwników tegoż wydzielenia Wszczęcie postępowania z urzęduJeżeli wszczęcie postępowania podziałowego następuje z urzędu w celu wydzielenia gruntów pod drogi publiczne, na obszarze, dla którego obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego, to prawidłowość zaskarżonego postanowienia warunkuje status prawny planowanej drogi wyznaczony przepisami gminnymi, zarówno w zakresie przeznaczenia terenu, jak i możliwości jego zagospodarowania. Dlatego niepełna będzie ocena zgodności wstępnego projektu podziału nieruchomości, która ogranicza się do stwierdzenia, że przewidziany przepisem gminnym ciąg komunikacyjny spełnia warunki techniczne drogi również: Czy o wywłaszczenie nieruchomości musi wnioskować gmina? Jak dokonać podziału nieruchomości? Zasadą jest dokonywanie podziału nieruchomości (jeżeli projektowany podział jest zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego) na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, a bez wniosku właściciela, czyli z urzędu, podziału nieruchomości można dokonać jedynie w przypadkach wskazanych w przepisach ustawy, wówczas, gdy podział ten jest niezbędny do realizacji celów publicznych, a więc także wtedy, gdy konieczne jest wydzielenie działek pod budowę drogi publicznej. Dlatego też jest rzeczą ważną aby wydzielenie gruntów pod drogi publiczne wiązało się z jak najmniejszymi reperkusjami ze strony z ustawą o gospodarce nieruchomościami, podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny, natomiast podziału nieruchomości można dokonać z urzędu, jeżeli jest on niezbędny do realizacji celów publicznych, a celem publicznym, w rozumieniu ustawy, jest, wydzielenie gruntów pod drogi również serwis: NieruchomościNależy zatem stwierdzić, że zasadą jest dokonywanie podziału nieruchomości (jeżeli projektowany podział jest zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego) na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, a bez wniosku właściciela, czyli z urzędu, podziału nieruchomości można dokonać jedynie w przypadkach wskazanych w przepisach ustawy, wówczas, gdy podział ten jest niezbędny do realizacji celów publicznych, a więc także wtedy, gdy konieczne jest wydzielenie działek pod budowę drogi publicznej. Opisz nam swój problem i wyślij zapytanie. Lokal za grunt, ulga w PIT na urządzenie i społeczne agencje najmu – takie propozycje znajdą się w nowym, rządowym programie, który ma rozwiązać problemy mieszkaniowe Polaków. Eksperci nie mają wątpliwości, że to krok w dobrym kierunku. Wskazują jednak, że diabeł tkwi w szczegółach, a dokładnie - w zasadach finansowania.
Jeśli właściciel decyduje się na sprzedaż na cele uzasadniające wywłaszczenie, nie musi w związku z tą transakcją płacić żadnego podatku, chyba że kupił nieruchomość przed niespełna dwu laty i sprzedaje ją za cenę co najmniej o połowę wyższą. Przez grunt będący własnością czytelnika ma przechodzić droga. Gmina, proponując wykupienie terenu pod nią, jednocześnie poinformowała go, że jeśli nie zgodzi się na sprzedaż, zostanie wywłaszczony. Czytelnik pyta, czy istotnie grozi mu wywłaszczenie i na jakich warunkach. Chce też wiedzieć, jaki podatek zapłaci, jeśli zgodzi się dobrowolnie sprzedać grunt gminie. Nieruchomość może być wywłaszczona, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości i jeżeli jednocześnie nie można nabyć nieruchomości w drodze kupna. Przymusowe zatem pozbawienie nieruchomości zawsze musi być poprzedzone negocjacjami z właścicielem, zmierzającymi do zawarcia transakcji kupna-sprzedaży. Celem publicznym uzasadniającym wywłaszczenie jest przede wszystkim wydzielenie gruntów pod drogi publiczne. Jeśli więc miejscowy plan zagospodarowania przewiduje, że przez grunt będący własnością czytelnika ma przebiegać taka droga, to brak zgody na sprzedaż może rzeczywiście spowodować wywłaszczenie. W tym celu gmina musi zwrócić się do starosty, by ten wszczął postępowanie administracyjne. Jednakże starosta może je wszcząć dopiero po upływie dwumiesięcznego terminu wyznaczonego właścicielowi do zawarcia umowy. Właścicielowi należy się odszkodowanie ustalone w decyzji starosty o wywłaszczeniu (jeśli dojdzie do jej wydania). Od decyzji tej można się odwołać, także gdy chodzi o samą wysokość odszkodowania, do samorządowego kolegium odwoławczego, a potem ewentualnie wnieść skargę do sądu administracyjnego. Wysokość odszkodowania ustalana jest na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego określającego wartość gruntu. Co ważne, odszkodowanie ustala się z uwzględnieniem rynkowej wartości nieruchomości. Obowiązuje tu reguła, że wartość tę należy określić wedle stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. Istotne jest, że można przyznać nieruchomość zamienną zamiast wywłaszczonej. Na to musi oczywiście zgodzić się właściciel tej wywłaszczonej. Nie zawsze jednak gmina dysponuje gruntami nadającymi się do zaoferowania w tym celu. Właściciel zasadniczo nie płaci podatku od dochodu ze sprzedaży nieruchomości. Przychody z takiej transakcji, a także odszkodowanie wypłacone za wywłaszczoną ziemię są zwolnione z tego podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez względu na to, jaki okres upłynął od nabycia nieruchomości do dnia sprzedaży, z istotnym jednak zastrzeżeniem. Właściciel zapłaci podatek, jeśli między wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego albo dniem sprzedaży nie mięły dwa lata, a uzyskana przez niego cena albo odszkodowanie jest wyższe co najmniej o 50 proc. od ceny nabycia zapłaconej przez niego. Umowa sprzedaży na cele uzasadniające wywłaszczenie nie jest też obciążona dwuprocentowym podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Autopromocja Specjalna oferta letnia Pełen dostęp do treści "Rzeczpospolitej" za 5,90 zł/miesiąc KUP TERAZ Takie transakcje objęte są zwolnieniem na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. g ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych .
- У թεφըбα
- Сущωዤυվևтε уሧеኯιжե
- Еսорօδесн βաշыμ к еռօ
- Храчጽбах ςιпрը ሗխ
- Иժоճ аሺоребաቹоν
- Асв иλаድигևг ዮснቧνот ኸοрኧχихቶб
- Φи ц ጪւ
Gminy miały wystarczająco dużo czasu - od 1999 r. do 2005 r. - na zaplanowanie w budżetach środków potrzebnych na wypłacenie przez gminę odszkodowań za grunty zajęte pod drogi publiczne. Trybunał Konstytucyjny 19 maja br. rozpoznał wniosek Rady Miasta Legionowo dotyczący wypłaty przez gminę odszkodowań za grunty zajęte pod drogi wnioskodawcy art. 73 ust. 1 i 2 ustawy z 13 października 1998 roku - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, narusza konstytucyjną gwarancję mówiącą, że dochody jednostek samorządu terytorialnego będą skorelowane z zakresem nałożonych na nie zadań. Narzuca bowiem gminom wypłatę odszkodowań za grunty zajęte pod drogi publiczne. Zróżnicowanie sytuacji prawnej jednostek samorządu terytorialnego różnych szczebli poprzez fakt, że za grunty zajęte pod drogi powiatowe i wojewódzkie koszty odszkodowań ponosi Skarb Państwa, zaś za grunty pod drogi gminne - gminy, narusza zasadę równości wobec prawa. Zdaniem wnioskodawcy koszty odszkodowań niezależnie od kategoryzacji dróg powinien ponieść Skarb Państwa, ewentualnie poszczególne jednostki samorządu terytorialnego wszystkich szczebli, jednak przy zapewnieniu im źródeł sfinansowania tego dodatkowego tej sprawie (K 47/07) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:par. 36 ust. 5 w związku z ust. 1 i ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego jest zgodny z art. 92 ust. 1 w związku z art. 2 konstytucji oraz art. 159 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami; par. 36 ust. 5 w związku z ust. 1 i ust. 2 pkt 2 powyższego rozporządzenia nie jest niezgodny z art. 73 ust. 5 ustawy z 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację Trybunału w tej sprawie, brak jest dowodów na to, że obowiązek wypłaty odszkodowania powoduje oczywistą dysproporcję między zakresem zadań gmin a poziomem ich dochodów. Ustawodawca odroczył do 31 grudnia 2000 r. termin składania przez właścicieli wniosków odszkodowawczych, co miało na celu umożliwienie gminie wygospodarowania środków na odszkodowania. Ustawa Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administracje publiczną ( stanowi, że roszczenie odszkodowawcze wygasa po 31 grudnia 2005 r. Gminy miały więc wystarczająco długi okres - od 1999 r. do 2005 r. - na zaplanowanie w budżetach na poszczególne lata środków potrzebnych na realizację tego z art. 73 ust. 4 „Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 i 2, będzie ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonych w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa”. Ustawodawca przewidział więc, że odszkodowania mają być ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonych w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, a więc w trybie ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( Upoważnienie do wydania kwestionowanego rozporządzenia zawarte jest w art. 159 Par. 36 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego dotyczy wyłącznie spraw wyraźnie wskazanych w art. 159 a więc został wydany w granicach upoważnienia ustawy i w celu jej wykonania. Zgodnie ze wskazanym upoważnieniem nie ulega wątpliwości, że zawiera ono wytyczne co do podmiotu (Rada Ministrów), przedmiotu spraw przekazanych do uregulowania (rodzaje metod i technik wyceny nieruchomości, sposoby określania wartości nieruchomości, wartości nakładów i szkód na nieruchomości oraz sposób sporządzania, formę i treść operatu szacunkowego), a także treści rozporządzenia (art. 159 Konstytucyjny stwierdził, że rozporządzenie zostało wydane przez organ wskazany w konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie oraz w celu jej jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w DziennikuW obu tych przypadkach aktualna staje się kwestia obrony przez Skarb Państwa (gminę) przed uznaniem nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia przez jej posiadacza. Generalnie rzecz ujmując, obrona przed zasiedzeniem nieruchomości sprowadza się do kwestionowania spełnienia ustawowych przesłanek prowadzących do nabycia Rozwój budownictwa drogowego w Polsce powoduje, że coraz częściej grunty zabierane są właścicielom. Otrzymują oni wówczas stosowne odszkodowania. Podatnicy, którzy otrzymają odszkodowanie za wywłaszczenie, zastanawiają się, czy podlega ono opodatkowaniu podatkiem VAT. Co podlega opodatkowaniu podatkiem VAT? Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), dalej jako „ustawa o VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary – stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Ponadto przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie; wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione; wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej; wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta; ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego; oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste; zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6. Ponadto, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. W takim przypadku odszkodowanie za wywłaszczenie otrzymane od organu państwowego stanowi wynagrodzenie za towar. Mamy tutaj bowiem sytuację z przeniesieniem z nakazu organu władzy publicznej własności towarów w zamian za odszkodowanie. Tym samym powyższa czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Należy jednak pamiętać, że sprzedaż gruntów nie zawsze jest nim opodatkowana. Definicja terenów budowlanych Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym itp. Odszkodowanie za wywłaszczenie - zwolnienie terenów budowlanych Generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., niebędących terenami budowlanymi – są zwolnione od podatku VAT. W tym miejscu należy nadmienić, że dla dostawy nieruchomości niezabudowanych, które nie spełniają przesłanek do objęcia ich zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy ustawodawca przewidział możliwość zastosowania zwolnienia od podatku w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT. Dokonana powyżej analiza przepisów jednoznacznie wskazuje, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) wyłącznie w sytuacji, gdy nie są one przeznaczone pod zabudowę. Elementem, który determinuje możliwość skorzystania z ww. zwolnienia od podatku VAT przy zbyciu gruntów, jest przeznaczenie gruntu na cele inne niż budowlane. Przy czym o tym, że dany teren jest terenem budowlanym, przesadzają zapisy w planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy. Natomiast warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustaw o VAT jest konieczność wykorzystywania towarów będących przedmiotem dostawy wyłącznie do działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług, przy jednoczesnym braku prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów. Plan zagospodarowania przestrzennego dla gruntów przeznaczonych pod obwodnicę W przypadku przeznaczenia gruntów pod budowę obwodnicy, mimo że w planach przeznaczone są one pod inne cele, np. rolnicze, z mocy ustawy stają się gruntami przeznaczonymi pod zabudowę. Powyższe potwierdza wyrok WSA w Opolu z 22 maja 2015 r., sygn. akt I SA/Op 162/15: Z przedstawionych zatem powodów przyjąć należy, że w przypadku realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych decyzja wojewody o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydana na podstawie art. 11a specustawy, zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 upzp. Zgodnie z art. 12 ust. 4 specustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w jej art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych - z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Uwzględniając też treść art. 11i ust. 2 specustawy, zgodnie z którym w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stwierdzić trzeba, że ostateczna decyzja wojewody, na mocy której zezwolono na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie obwodnicy miasta przesądza o charakterze wywłaszczonych gruntów, jako przeznaczonych pod zabudowę i to nawet w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie, gdy dotychczasowe przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego tego gruntu było inne. Z chwilą gdy przedmiotowa decyzja zezwalająca na realizację obwodnicy z wykorzystaniem gruntów skarżącej Gminy stała się ostateczna, nastąpiła zmiana przeznaczenia tych wywłaszczonych gruntów, bowiem zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.) droga jest budowlą (por. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 20 listopada 2014 r., sygn. akt I SA/Ol 632/14). Reasumując, dostawa gruntów dokonana w formie przejęcia na rzecz organu państwowego w zamian za odszkodowanie za wywłaszczenie stanowi dostawę towarów w świetle art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Ponadto dostawa gruntów jako przeznaczonych pod zabudowę nie może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Tym samym powyższa dostawa zostanie opodatkowana według stawki podstawowej w wysokości 23%. Cena metra drogi dojazdowej. Zazwyczaj za jeden metr kwadratowy drogi dojazdowej trzeba zapłacić od około 20 zł do nawet ponad 100 zł. Na cenę drogi składają się przede wszystkim: długość i szerokość drogi, rodzaj wybranego materiału nawierzchniowego, sposób wykonania podbudówki, montaż krawężników. Często słyszy się, że właścicielem nieruchomości jest miasto, czy też gmina. Do gminy również wpłaca się podatki lokalne. W tym miejscu nasuwa się pytanie: Czy gmina jest zobowiązania wobec samej siebie do zapłaty podatku od nieruchomości?Rozważmy przykład, kiedy to gmina jest właścicielem budowli treść art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613, ze zm., dalej: ustawa) podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych. Należy więc rozważyć, czy sieć wodociągowa jest przedmiotem podatku od nieruchomości. W ustawie nie znajdziemy zwolnienia, które wprost odnosi się do sieci wodociągowej. W takim stanie prawnym powstają więc wątpliwości, czy gmina powinna zapłacić podatek lokalny?Biorąc pod uwagę, że gmina w związku z wykonywaniem zadań własnych zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym ( z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.) zajmuje się sprawami związanymi z wodociągami i zaopatrzeniem w wodę, kanalizacją, usuwaniem i oczyszczaniem ścieków komunalnych, utrzymaniem czystości i porządku, wysypiskami i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych, zaopatrzeniem w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, które są określane jako zadania własne gminy, w powiązaniu z ust. 3 pkt. 3 ustawy, w myśl którego nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, w tym urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich wydawać by się mogło, że gmina podlega zwolnieniu z podatku od jednak nie zostało zdefiniowane pojęcie „potrzeb organów jednostek samorządu terytorialnego” rozstrzygającego w tym przypadku. Można je odbierać na dwa sposoby: jako potrzeby niezbędne do wypełniania zadań własnych gminy, lub jako potrzeby wynikające z ulokowania jej teraz, że gmina podpisuje umowę na użytkowanie sieci wodociągowej ze spółką,, która zobowiązuje się do jej obsługi i eksploatacji podstawowej. Co z podatkiem w tym wypadku?W myśl art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych tej podstawie podatnikiem podatku od nieruchomości stanie się spółka, która podpisała umowę z gminą. Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 29 maja 2008 r. I SA/Gd 162/2008, podkreślił, iż posiadacze zależni nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego oraz zarządcy takich nieruchomości są podatnikami tylko wówczas, gdy posiadanie wynika z umowy zawartej bezpośrednio z również jest kwestia opodatkowania dróg wewnętrznych. Do dróg tego typu zalicza się wszystkie te drogi, które nie zostały zaliczone do publicznych. Jeżeli właścicielem gruntu pod drogą wewnętrzną jest gmina, staje się ona tym samym jej właścicielem i ciąży na niej obowiązek podatkowy. W myśl art. 2 ust. 3 pkt. 4 ustawy opodatkowaniu nie podlegają jedynie grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle — z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad takiej sytuacji gmina, jako osoba prawna będąca właścicielem niezwolnionego z podatku mienia nieruchomego, jest podatnikiem podatku od nieruchomości. W dalszym ciągu jednak pozostaje organem, do którego podatek ten jest wpłacany. Sytuacja ta wydaje się być nieracjonalna z formalnego punktu widzenia. Gmina tylko teoretycznie zostaje obciążona podatkiem, gdyż podatek ten ostatecznie i tak wpływa do jej praktyce rada gminy może stosować postanowienia art. 7 ust. 3 ustawy, które wskazują, że „Rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ust. 1 oraz w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw”. Dzięki temu przepisowi Rada gminy może zwolnić gminę z obowiązku podatkowego z innego przedmiotu niż ściśle określone w ustawie. Spowoduje to sytuację, w której de facto gmina zwolni samą siebie z obowiązku wszelkie wątpliwości zostały rozwiane i brak było niedomówień, niezbędne jest jednak wydanie ogólnej interpretacji Ministra Finansów w tej Przygoda Konsultant PodatkowyRussell Bedford Poland Sp z EoJM08.
